مشاغل سخت و زیان آور

مشاغل سخت و زیان آور چیست

شاید نتوان تعداد دقیق مشاغلی که در دنیا وجود دارد شمارش کرد، چراکه هر روزه شغل های جدید و گوناگونی به اقتضای نیاز جامعه توسط انسان ها ایجاد می شود. با این حال برخی از این مشاغل دارای سادگی و راحتی بیشتری بوده و تعدادی نیز از شرایط سختی برخوردارند که گاها نیز زیان آور محسوب می شوند. اینکه منظور از مشاغل سخت و زیان آور چیست را می توان بر اساس دو ملاک مشخص کرد.

ملاک اول معمولا بر حسب معیارها و سلایق شخصی بوده و هر فردی می تواند تحت شرایط خاصی یک شغل را دشوار یا آسیب زا بداند. اما ملاک دوم بر اساس آنچه که قانون تعیین کرده است، قابل ارائه می باشد. بدین نحو که مسئولین مربوطه آیین نامه ایی را تدوین کرده اند که بر اساس آن ملاک هایی برای مشخص شدن لیست مشاغل سخت و زیان آور ذکر شده است. 

بر اساس این آیین نامه، چنانچه فضا و محیط یک کار از نظر فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی از استانداردهای لازم برخوردار نبوده و موجب شود تا فرد شاغل به مشکلات و بیماری های جسمی و روانی دچار شود، گفته می شود که شغل مربوطه سخت و زیان آور است. البته این تعریف نیز خود مفهوم سخت بودن را به دو دسته تقسیم بندی کرده است.

دسته اول آن است که برخی از مشاغل اساسا ماهیت سخت و زیان آوری دارند اما با انجام یک سری ملاحظات و تدابیر فنی و ایمنی می توان از شدت این سختی ها کاست یا حتی آن را از بین برد. دسته دوم نیز به شغل هایی گفته می شود که با وجود سخت بودن اگر کارفرما تهمیدات بهداشتی و ایمنی لازم را فراهم آورد تا حد زیادی خطرات و دشواری آن ها را کاهش داد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

لیست مشاغل سخت و زیان آور

گرچه در بخش قبلی خصوصیات و ویژگی های مربوط به شغل های سخت مورد بررسی قرار گرفت، اما ممکن است نمونه ها و مصداق بارز این کارها برای برخی از افراد مبهم باشد و ندانند که آیا شغل مورد نظر آن ها نیز جزو موارد سخت است یا خیر. در این میان هر سازمانی شغل های دشوار مربوط به خود را معرفی کرده و سپس در صورت تائید کمیته مربوطه نام آن ها اعلام می شود. با این حال برای آشنایی بیشتر در ادامه اصلی ترین لیست مشاغل سخت و زیان آور در جدول ارائه شده است.

لیست مشاغل سخت و زیان آور
کار استخراج	کار در معدن	کار در مخازن سربسته
کار مستمر در مجاورت کوره ‌های ذوب	کار در سالامبورسازی	کار دامداری‌ ها و طیور
کار در دباغی	کار در روده پاک‌ کنی	کار در مکان های جمع آوری، حمل و دفن زباله شهری
کار بر روی دکل ‌های برق	مشاغل مربوط به آسفالت خیابان ‌ها	مشاغل پخت آسفالت دستی، قیرپاشی، شن پاشی و مالچ پاشی
مشاغل مربوط به جوشکاری	کار با مواد رادیو اکتیو	غواصی در عمق
کار در محیط های پر ارتعاش	رانندگان حمل‌ و نقل بار و مسافران درون و برون شهری	کار در مخازن سربسته، حفر قنات ها، چاه ها و فاضلاب ها
آتش نشانی	کار سم پاشی مزارع، باغات	کار در کارخانجات تولید حشره کش و سم تولید
خبرنگاری	شاغلین در ندامتگاه ها و زندان ها	کار در مراکز روان درمانی

 

با نگاهی دوباره به مشاغل سخت و زیان آور pdf می توان نتیجه گرفت که معیار قرار دادن یک کار در مشاغل سخت این است که دو بعد جسم و روان در معرض آسیب باشد. به عبارتی اگر شرایط به نحوی است که دشواری آن از ظرفیت و توان فرد بالاتر باشد موجب می شود که آن را سخت نامید. با این حال باید محیط و تمامی شرایط از سوی سازمانی های ذیربط مورد تائید قرار گیرد تا یک شغل در دسته مذکور قرار گیرد. 

قانون مشاغل سخت و زیان آور

همانطور که در توضیح لیست مشاغل سخت و زیان آور گفته شد، صرفا اگر شغلی دارای یک سری ویژگی های خاص باشد نمی توان آن را سخت به شمار آورد. در قانون و آیین نامه های مربوطه برای افرادی که در چنین کارهایی اشتغال دارند مقرراتی در نظر گرفته شده است که برخی از آن ها به منظور افزایش امنیت شخص بوده و تعدادی نیز برای افزایش رضایت این افراد می باشد. 

برای این منظور یک سری توصیه ها نیز به کارفرماها در قانون ارائه شده که باید در زمان جذب نیرو و یا استخدام انجام دهند. از این رو لازم است تا تمامی کارمندان و کارفرماها از این قوانین آگاه باشند تا علاوه بر دریافت پاسخ بسیاری از سوالات خود از مشکلات احتمالی بعدی نیز جلوگیری به عمل آید. در ادامه علاوه بر مهم ترین بندهای این قانون فایل آن قرار داده شده است. 

افرادی که بر اساس سامانه مشاغل سخت و زیان آور در کارهای سخت مشغول به کار هستند، برای بازنشستگی باید حداقل 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب سابقه کار و یا خدمت داشته باشند. 

ایامی مانند تعطیلات هفتگی، تعطیلات رسمی، روزهای مرخصی های استحقاقی، مرخصی استعلاجی و یا مرخصی برای ازدواج، فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان به مدت 3 جزو سابقه شخص محسوب می شوند.

ایامی مانند خدمت وظیفه سربازی، حالت تعلیق، دوران توقیف بیمه شده، استفاده از مقرری بیمه بیکاری، اسارت یا محکومیت سیاسی، غیبت غیر موجه، و ایام بلاتکلییفی بیمه شده باعث زایل شدن توالی کار فرد شاغل در کارهای سخت نمی شود. 

ایامی مانند اخراج، استعفا، انفصال و بازخرید خدمت، اشتغال در کارها و مشاغل عادی، شتغال در حرف و مشاغل آزاد، بیمه اختیاری، یکاری بدون دریافت مقرری بیکاری، استفاده از مرخصی بدون حقوق و غیبت غیر موجه منجر به زایل شدن توالی کار در مشاغل سخت می شود.

زنان و نوجوانان 15 تا 18 سال مجاز به اشتغال در کارهای سخت نیستند.

ساعات کاری مشاغل سخت نباید از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته تجاوز کند. 

کارفرماهای مشاغل سخت موظف می باشند تا برای آگاهی از فرایند سلامتی و تشخیص بیماری های کارکنان خود و یا پیشگیری از آن ها حداقل سالی یکبار از طریق مراکز بهداشت آن ها را مورد معاینه پزشکی قرار دهد. 

جهت دانلود فایل قانون مشاغل سخت و زیان آور کلیک کنید.

 

علاوه بر نکات بالا، این مورد را نیز باید متذکر شد که تطبیق و تشخیص شغل مربوطه با لیست مشاغل سخت و زیان آور نهایتا بر عهده کمیته بدوی می باشد. همچنین اگر شغل فردی در بین لیست مشاغل سخت قرار نداشت می تواند به اداره کار مراجعه کرده و درخواست دهد. چنانچه پس از انجام بررسی های لازم مشخص شد که کار مربوطه در این دسته قرار دارد، قوانین آن شامل حال شاغلین خواهد شد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

سامانه مشاغل سخت و زیان آور

همانطور که گفته شد گاهی اوقات بعضی از افراد به دنبال این هستند که شغل آن ها در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار گیرد و آن ها نیز تحت مزایای اینگونه کارها قرار گیرند. برای این منظور سایتی طراحی شده تا از طریق آن متقاضیان درخواست خود را بدون نیاز به مراجعه حضوری به ثبت رسانده و ادامه نیز موارد مربوطه را پیگیری کنند. 

گفتنی است که تا همین اواخر سامانه مشاغل سخت و زیان آور به نشانی mcls.gov.ir بوده و کاربران می توانستند با ورود به آن می توانند موارد مورد نظر خود را انجام دهند. با این حال سایت مذکور به یک سری دلایل فنی به مدت چندماه غیر فعال شد و این امر موجب بروز اعتراض کارگران و کارمندان شده و مشکلات مختلفی به وجود آمد.

جهت ورود به سامانه مشاغل سخت و زیان آور کلیک کنید.

 

به همین علت نیز سایت دیگری طراحی شد تا از این مشکلات کاسته شده و رسیدگی و ارزیابی های لازم انجام شود. سامانه مشاغل سخت و زیان آور در حال حاضر به نشانی srk.mcls.gov.ir بوده و در واقع سامانه جامع روابط کار می باشد. این سایت برای افرادی حقوقی و حقیقی بوده و کاربران آن را کارگران، کارفرمایان حقیقی و نمایندگان کارگر و کارفرما، و کارفرمایان حقوقی تشکیل می دهند. 

قابل توجه است که سایت فوق الذکر برای تمامی کاربران خود که احراز هویت انجام داده اند یک حساب کاربری ایجاد نموده و برای این امر کافی است که کد ملی یا نام کاربری خود را وارد کنند. همچنین برای دسترسی راحت تر کاربران لینک برخی از سامانه ها اعم از سامانه کاردان، سامانه خدمات نیابتی، سامانه تعیین صلاحیت شرکت های خدماتی، پشتیبانی، و فنی مهندسی سراسر کشور و ... قرار داده شده است. 

حقوق مشاغل سخت و زیان آور

یکی از دلایل درخواست در سامانه مشاغل سخت و زیان آور برای ثبت شغل به عنوان کار سخت این است که به افرادی دارای اینگونه شغل ها نسبت به سایر مشاغل حقوق بالاتری داده می شود. علت این امر نیز آن است که افراد شاغل در این کارها با شرایط دشواری مواجه بوده و ممکن است سلامت جسمی و یا روانی آن ها پس از مدتی در آسیب قرار گیرد.

گفتنی است که حقوق مشاغل سخت و زیان آور بر اساس عواملی مانند شرایط کاری و سوابق بیمه ای افراد شاغل در آن تعیین می شود اما در حالت کلی بر اساس سختی کار بالا 5/1 برابر شغل های عادی خواهد بود. بنابراین نمی توان یک عدد یا رقم واحد را برای این منظور عنوان کرد و طبیعتا حقوق و مزایا از شغلی به شغل دیگر متفاوت خواهد بود. 

در مورد حق بیمه این دسته مشاغل باید گفت که کارفرما مکلف می باشد 27% از حق بیمه کارگر یا کارفرما را پرداخت کند که در این میان 23 درصد مربوط به حق بیمه شغل های پر خطر مانند مشاغل عادی و 4% حق بیمه اضافی مربوط می شود. علاوه بر این، سن بازنشستگی در این کارها پیش از موعد بوده و به مدت 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب داشتن سابقه کافی خواهد بود.   

اگر بعد از خواندن این مقاله، سوال یا ابهامی در خصوص مشاغل سخت و زیان آور داشتید می توانید با کارشناسان مرکز مشاوره بانک استخدام تماس بگیرید. کارشناسان بانک استخدام تمام سوالات شما را به کامل ترین شکل ممکن پاسخگو هستند. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید در تلگرام و اینستاگرام بانک استخدام عضو شوید.